MSCONFIG: Windows Vista sneller opstarten
Het hulpprogramma voor systeemconfiguratie MSCONFIG wordt standaard meegeleverd met Windows. MSCONFIG wordt voornamelijk gebruikt voor het in- of uitschakelen van programma's en services die tijdens het opstarten van Windows worden geladen. Het tweaken van het opstartproces versnelt het opstarten en bespaart systeembronnen die beter kunnen worden aangewend voor de beveiliging van de PC.
Het programma wordt opgestart met het commando MSCONFIG in het venster Zoekopdracht startenvan het startmenu. MSCONFIG bevat een aantal tabbladen waarvan Opstarten en Services de meest interessante zijn: tabblad Opstarten bevat een overzicht van met Windows op te starten programma's en tabblad Services een aantal (al dan niet essentiële) services die bij het opstarten van Windows automatisch worden geladen. In de loop der tijd (met het installeren van verschillende programma's) raken deze tabbladen behoorlijk gevuld, soms met nuttige maar vaak ook met onnodige opstartitems en services. Is Windows echter net geïnstalleerd, dan zal er nog niet veel overbodigs zijn toegevoegd. Toch is het aan te bevelen ook dà n het programma MSCONFIG even op te starten om te kijken of er nog iets geoptimaliseerd kan worden.
Het hulpprogramma voor systeemconfiguratie MSCONFIG wordt standaard meegeleverd met Windows. MSCONFIG wordt voornamelijk gebruikt voor het in- of uitschakelen van programma's en services die tijdens het opstarten van Windows worden geladen. Het tweaken van het opstartproces versnelt het opstarten en bespaart systeembronnen die beter kunnen worden aangewend voor de beveiliging van de PC.
Het programma wordt opgestart met het commando MSCONFIG in het venster Zoekopdracht startenvan het startmenu. MSCONFIG bevat een aantal tabbladen waarvan Opstarten en Services de meest interessante zijn: tabblad Opstarten bevat een overzicht van met Windows op te starten programma's en tabblad Services een aantal (al dan niet essentiële) services die bij het opstarten van Windows automatisch worden geladen. In de loop der tijd (met het installeren van verschillende programma's) raken deze tabbladen behoorlijk gevuld, soms met nuttige maar vaak ook met onnodige opstartitems en services. Is Windows echter net geïnstalleerd, dan zal er nog niet veel overbodigs zijn toegevoegd. Toch is het aan te bevelen ook dà n het programma MSCONFIG even op te starten om te kijken of er nog iets geoptimaliseerd kan worden.
Tabblad Services
De meeste services op het tabblad Services zijn van Windows zelf, en kunnen beter ongewijzigd blijven. Door onderin het venster een vinkje te plaatsen bij Alle Microsoft-services verbergen, worden ze aan het oog onttrokken. Op dit tabblad staan ook services van de verschillende securitypakketten (waaronder de virusscanner en de firewall), ook deze kunnen beter niet worden uitgeschakeld. MSCONFIG is overigens niet de beste tool om wijzigingen in de services aan te brengen, hiervoor kan beter de standaard met Windows meegeleverde beheermodule voor de services (te openen met het commandoSERVICES.MSC) worden gebruikt. De pagina over de Windows Vista-services besteedt uitgebreid aandacht aan het tweaken van de services.
De meeste services op het tabblad Services zijn van Windows zelf, en kunnen beter ongewijzigd blijven. Door onderin het venster een vinkje te plaatsen bij Alle Microsoft-services verbergen, worden ze aan het oog onttrokken. Op dit tabblad staan ook services van de verschillende securitypakketten (waaronder de virusscanner en de firewall), ook deze kunnen beter niet worden uitgeschakeld. MSCONFIG is overigens niet de beste tool om wijzigingen in de services aan te brengen, hiervoor kan beter de standaard met Windows meegeleverde beheermodule voor de services (te openen met het commandoSERVICES.MSC) worden gebruikt. De pagina over de Windows Vista-services besteedt uitgebreid aandacht aan het tweaken van de services.
Tabblad Opstarten
Tabblad Opstarten toont alle programma's die tijdens het opstarten van Windows worden geladen. Beslis van elk item afzonderlijk of dat wel gewenst is en of deze niet beter kan worden uitgeschakeld (door het vinkje te verwijderen). Het is wél zaak eerst te achterhalen waar een item voor dient zodat noodzakelijke opstartitems niet worden uitgeschakeld! Wordt een item gedeactiveerd maar blijkt deze achteraf essentieel en dus onmisbaar, dan kan het item altijd weer met het plaatsen van een vinkje worden geactiveerd.
Tabblad Opstarten toont alle programma's die tijdens het opstarten van Windows worden geladen. Beslis van elk item afzonderlijk of dat wel gewenst is en of deze niet beter kan worden uitgeschakeld (door het vinkje te verwijderen). Het is wél zaak eerst te achterhalen waar een item voor dient zodat noodzakelijke opstartitems niet worden uitgeschakeld! Wordt een item gedeactiveerd maar blijkt deze achteraf essentieel en dus onmisbaar, dan kan het item altijd weer met het plaatsen van een vinkje worden geactiveerd.
Bij het sluiten vraagt MSCONFIG de computer opnieuw op te starten. Nadat de computer opnieuw is opgestart, wordt een scherm getoond met de mededeling dat er opstartitems zijn uitgeschakeld. Deze melding wordt bij elke herstart opnieuw getoond totdat de optie Dit bericht in het vervolg niet meer weergeven... wordt aangevinkt.
LET OP: Mogelijk staat er een virus tussen de vermelde items. Stop in dat geval eerst het betreffende proces in Taakbeheer (CTRL-SHIFT-ESC), anders plaatst het actieve virus de verwijzing zo weer terug. Worden verwijderde items hierna toch weer vanzelf geactiveerd, dan kan MSCONFIG beter in veilige modus worden geopend, zodat het betreffende programma niet in staat is zichzelf weer te activeren net voordat Windows opnieuw opstart. Toets hiervoor F8 tijdens het opstarten van Windows.
DEFINITIEF UIT DE LIJST MET OPSTARTITEMS VERWIJDEREN
Blijkt een item niet noodzakelijk of ongewenst, dan kan deze ook definitief uit de lijst met opstartitems worden verwijderd. Hoewel sommige van deze vermeldingen ook eenvoudig uit de map Opstarten (toegankelijk via het startmenu, Alle programma's) te verwijderen zijn, moeten de meeste vermeldingen uit het register worden verwijderd (zie de kolom Locatie van het tabbladOpstarten in MSCONFIG). Start hiervoor de registereditor (zie de pagina over het aanbrengen van wijzigingen in het register) en ga naar de volgende registersleutels:
HKLM\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKLM\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce
HKCU\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKCU\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce
LET OP: Maak wel eerst een back-up van de te verwijderen sleutels door ze te exporteren naar een REG-bestand (via Bestand, Exporteren). Een simpele dubbelklik op dit bestand is voldoende om de registerwaarden weer te herstellen.
OPSTARTITEMS IN EEN DUIDELIJK OVERZICHTMSCONFIG
komt wellicht wat onoverzichtelijk over. De tool AutoRuns (download:www.microsoft.com) geeft in een duidelijk overzicht aan waar de opstartitems voor staan en op welke locatie ze terug te vinden zijn. Ook de tool Process Explorer (download:www.microsoft.com) bewijst zijn nut bij het uitzoeken van opstartproblemen: met behulp van dit programma kunnen de lopende processen worden onderzocht. Zie de pagina over desysteemtools van Sysinternals voor meer informatie.
PROCESSEN CONTROLEREN
Vertrouwt u de functie of geaardheid van een geïnstalleerd programma niet (het is bijvoorbeeld mogelijk dat de PC met een trojan horse besmet is)? Raadpleeg dan de websitewww.processlibrary.com.
Tips voor het oplossen van opstartproblemen
Systematisch problemen oplossen
De oorzaak van een opstartprobleem of een blauw scherm (Blue Screen of Death; BSOD) is soms eenvoudig met MSCONFIG te achterhalen. Let op: noteer eerst de huidige instellingen van tabbladenOpstarten en Services voordat er wijzigingen worden aangebracht! Schakel vervolgens alle items op het tabblad Opstarten en de niet-Microsoft-services op het tabblad Services uit. Herstart de computer en controleer of alle uitgeschakelde items nog steeds uitgeschakeld zijn, maak anders de wijziging nogmaals maar dan in veilige modus (druk daarvoor op F8 tijdens het opstarten van Windows). Als het probleem nu is opgelost kunnen tactisch een aantal items worden toegevoegd (te beginnen met het tabblad Services) om vervolgens de computer te herstarten. Voeg op deze manier net zo lang items toe totdat de veroorzaker is gevonden. De pagina over het uitschakelen van probleemsoftware biedt extra informatie met betrekking tot dit onderwerp.
Alsnog verwijderen oude installatie
Is Windows Vista opnieuw geïnstalleerd zonder de oude installatie (door middel van partitioneren enformatteren) te verwijderen, dan kan het zijn dat het opstartmenu zowel het nieuwe als het oude besturingssysteem toont. Moet de oudere versie alsnog uit het opstartmenu (en van de harde schijf) worden verwijderd, zorg er dan eerst voor dat de nieuwe installatie als standaard besturingssysteem wordt geladen. Verwijder vervolgens het besturingssysteem dat niet overeenkomt met het standaard besturingssysteem. Deze wijzigingen kunnen worden doorgevoerd met het commando BCDEDIT, het is echter aanzienlijk makkelijker om daarvoor gebruik te maken van de tool EasyBCD (download:www.neosmart.net/dl.php?id=1). Tot slot kan de bijbehorende installatiemap met behulp van de Windows Verkenner van de betreffende partitie worden verwijderd.
Beschadigde bootsector
Start Windows Vista niet meer op, dan is de bootsector mogelijk beschadigd. Deze kan bij Windows Vista worden hersteld door op te starten vanaf de Windows Vista installatie-DVD. Doorloop de setup en kies na de taal- en toetsenbordinstellingen voor Uw computer herstellen, selecteer de Vista-partitie, klik op Volgende en kies Opdrachtprompt. Vervolgens kan het opstartproces met het commandoBOOTREC /fixboot worden hersteld. Met het commando BOOTREC /fixmbr wordt het Master Bootrecord (MBR) hersteld en met het commando EXIT wordt de herstelconsole verlaten.
LET OP: Mogelijk staat er een virus tussen de vermelde items. Stop in dat geval eerst het betreffende proces in Taakbeheer (CTRL-SHIFT-ESC), anders plaatst het actieve virus de verwijzing zo weer terug. Worden verwijderde items hierna toch weer vanzelf geactiveerd, dan kan MSCONFIG beter in veilige modus worden geopend, zodat het betreffende programma niet in staat is zichzelf weer te activeren net voordat Windows opnieuw opstart. Toets hiervoor F8 tijdens het opstarten van Windows.
DEFINITIEF UIT DE LIJST MET OPSTARTITEMS VERWIJDEREN
Blijkt een item niet noodzakelijk of ongewenst, dan kan deze ook definitief uit de lijst met opstartitems worden verwijderd. Hoewel sommige van deze vermeldingen ook eenvoudig uit de map Opstarten (toegankelijk via het startmenu, Alle programma's) te verwijderen zijn, moeten de meeste vermeldingen uit het register worden verwijderd (zie de kolom Locatie van het tabbladOpstarten in MSCONFIG). Start hiervoor de registereditor (zie de pagina over het aanbrengen van wijzigingen in het register) en ga naar de volgende registersleutels:
HKLM\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKLM\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce
HKCU\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKCU\Software\(Wow6432Node\)Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce
LET OP: Maak wel eerst een back-up van de te verwijderen sleutels door ze te exporteren naar een REG-bestand (via Bestand, Exporteren). Een simpele dubbelklik op dit bestand is voldoende om de registerwaarden weer te herstellen.
OPSTARTITEMS IN EEN DUIDELIJK OVERZICHTMSCONFIG
komt wellicht wat onoverzichtelijk over. De tool AutoRuns (download:www.microsoft.com) geeft in een duidelijk overzicht aan waar de opstartitems voor staan en op welke locatie ze terug te vinden zijn. Ook de tool Process Explorer (download:www.microsoft.com) bewijst zijn nut bij het uitzoeken van opstartproblemen: met behulp van dit programma kunnen de lopende processen worden onderzocht. Zie de pagina over desysteemtools van Sysinternals voor meer informatie.
PROCESSEN CONTROLEREN
Vertrouwt u de functie of geaardheid van een geïnstalleerd programma niet (het is bijvoorbeeld mogelijk dat de PC met een trojan horse besmet is)? Raadpleeg dan de websitewww.processlibrary.com.
Tips voor het oplossen van opstartproblemen
Systematisch problemen oplossen
De oorzaak van een opstartprobleem of een blauw scherm (Blue Screen of Death; BSOD) is soms eenvoudig met MSCONFIG te achterhalen. Let op: noteer eerst de huidige instellingen van tabbladenOpstarten en Services voordat er wijzigingen worden aangebracht! Schakel vervolgens alle items op het tabblad Opstarten en de niet-Microsoft-services op het tabblad Services uit. Herstart de computer en controleer of alle uitgeschakelde items nog steeds uitgeschakeld zijn, maak anders de wijziging nogmaals maar dan in veilige modus (druk daarvoor op F8 tijdens het opstarten van Windows). Als het probleem nu is opgelost kunnen tactisch een aantal items worden toegevoegd (te beginnen met het tabblad Services) om vervolgens de computer te herstarten. Voeg op deze manier net zo lang items toe totdat de veroorzaker is gevonden. De pagina over het uitschakelen van probleemsoftware biedt extra informatie met betrekking tot dit onderwerp.
Alsnog verwijderen oude installatie
Is Windows Vista opnieuw geïnstalleerd zonder de oude installatie (door middel van partitioneren enformatteren) te verwijderen, dan kan het zijn dat het opstartmenu zowel het nieuwe als het oude besturingssysteem toont. Moet de oudere versie alsnog uit het opstartmenu (en van de harde schijf) worden verwijderd, zorg er dan eerst voor dat de nieuwe installatie als standaard besturingssysteem wordt geladen. Verwijder vervolgens het besturingssysteem dat niet overeenkomt met het standaard besturingssysteem. Deze wijzigingen kunnen worden doorgevoerd met het commando BCDEDIT, het is echter aanzienlijk makkelijker om daarvoor gebruik te maken van de tool EasyBCD (download:www.neosmart.net/dl.php?id=1). Tot slot kan de bijbehorende installatiemap met behulp van de Windows Verkenner van de betreffende partitie worden verwijderd.
Beschadigde bootsector
Start Windows Vista niet meer op, dan is de bootsector mogelijk beschadigd. Deze kan bij Windows Vista worden hersteld door op te starten vanaf de Windows Vista installatie-DVD. Doorloop de setup en kies na de taal- en toetsenbordinstellingen voor Uw computer herstellen, selecteer de Vista-partitie, klik op Volgende en kies Opdrachtprompt. Vervolgens kan het opstartproces met het commandoBOOTREC /fixboot worden hersteld. Met het commando BOOTREC /fixmbr wordt het Master Bootrecord (MBR) hersteld en met het commando EXIT wordt de herstelconsole verlaten.